NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
مَسْلَمَةَ
الْقَعْنَبِيُّ
عَنْ مَالِكٍ
عَنْ ابْنِ
شِهَابٍ عَنْ
عُبَيْدِ اللَّهِ
بْنِ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
عُتْبَةَ بْنِ
مَسْعُودٍ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
وَزَيْدِ
بْنِ خَالِدٍ
الْجُهَنِيِّ
أَنَّهُمَا
أَخْبَرَاهُ
أَنَّ
رَجُلَيْنِ
اخْتَصَمَا
إِلَى
رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَقَالَ
أَحَدُهُمَا
يَا رَسُولَ
اللَّهِ
اقْضِ
بَيْنَنَا
بِكِتَابِ
اللَّهِ وَقَالَ
الْآخَرُ
وَكَانَ
أَفْقَهَهُمَا
أَجَلْ يَا
رَسُولَ
اللَّهِ
فَاقْضِ
بَيْنَنَا
بِكِتَابِ
اللَّهِ
وَأْذَنْ لِي
أَنْ أَتَكَلَّمَ
قَالَ
تَكَلَّمْ
قَالَ إِنَّ
ابْنِي كَانَ
عَسِيفًا
عَلَى هَذَا
وَالْعَسِيفُ
الْأَجِيرُ فَزَنَى
بِامْرَأَتِهِ
فَأَخْبَرُونِي
أَنَّ عَلَى
ابْنِي
الرَّجْمَ
فَافْتَدَيْتُ
مِنْهُ
بِمِائَةِ
شَاةٍ
وَبِجَارِيَةٍ
لِي ثُمَّ
إِنِّي
سَأَلْتُ
أَهْلَ
الْعِلْمِ
فَأَخْبَرُونِي
أَنَّ عَلَى
ابْنِي جَلْدَ
مِائَةٍ
وَتَغْرِيبَ
عَامٍ
وَإِنَّمَا
الرَّجْمُ
عَلَى امْرَأَتِهِ
فَقَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَمَا وَالَّذِي
نَفْسِي
بِيَدِهِ
لَأَقْضِيَنَّ
بَيْنَكُمَا
بِكِتَابِ
اللَّهِ
أَمَّا
غَنَمُكَ
وَجَارِيَتُكَ
فَرَدٌّ
إِلَيْكَ
وَجَلَدَ
ابْنَهُ
مِائَةً وَغَرَّبَهُ
عَامًا
وَأَمَرَ
أُنَيْسًا الْأَسْلَمِيَّ
أَنْ
يَأْتِيَ
امْرَأَةَ الْآخَرِ
فَإِنْ
اعْتَرَفَتْ
رَجَمَهَا فَاعْتَرَفَتْ
فَرَجَمَهَا
Ebû Hureyre ve Zeyd b. Halid
el-Cüheni (radıyallahu anhûmâ)'dan; şöyle haber vermişlerdir:
İki adam, Rasulullah'a
dâvalarını getirdiler, (dâvâlaştılar). Birisi:
"Yâ Rasulullah!
Aramızda Allah'ın kitabı ile hükmet" dedi. Öbür hasım: -O ikisinin daha
anlayışlısı idi-.
"Evet, yâ
Rasulullah! Aramızda Allah'ın Kitabı ile hükmet. Bana da izin ver
konuşayım" dedi. Rasulullah :
"Haydi konuş"
buyurdu. Adam şöyle dedi:
" Oğlum bu adam'ın
yanında ücretli (işçi) idi. Karısı ile zina etti. Bana, oğlumun recmedilceğini
söylediler. Ben de, yüz koyun ve bir de câriye vererek oğlumu kurtardım. Sonra
ilim adamlarına sordum. Onlar, oğluma yüz değnek had ve bir yıl sürgün
gerektiğini, sadece onun karısının recmedileceğini söylediler.
Resûlullah (s.av);
"Canım elinde olan Allah'a yemin ederim ki, aranızda, Allah'ın Kitabı ile
hükmedeceğim. Koyunların ve cariyen sana geri verilecektir" buyurdu.
Adamın oğluna yüz deynek vurdu. Ve bir yıl sürgün etti. Üneys el-Eslemî'ye de,
diğerinin karısına gitmesini, eğer itiraf ederse recmetmesini emretti: Kadın
îtirâf etti, Üneys de recmetti.
İzah:
Buhârî, Ahkâm; Sulh;
eymân ve'n-nûzûr; hudûd; Müslim, hudûd; Tirmizî. hudûd; Nesâi. kudât; İbn Mâce
hudûd; Dârimî, hudûd; Mâlik, hudûd; Ahmed. b Hanbel, III. 115, 116
Dahhak el-Eslemî'nin
oğludur. Şamlılardan sayılır.
Hadiste görüldüğü
üzere, Rasulullah'a dâvalarını arzeden sahabeler, onun Allah'ın hükmü ile hükmedeceğini
bildikleri halde, "Aramızda Allah'ın Kitabı ile hükmet" demişlerdir.
Bundan maksat; aralarında sulh, cezayı hafifletme v.s. gibi bir şeye meyletmeden
hüküm ne ise onunla hükmetmesidir.
Rasulullah (s.a.v.) de
adamların isteğine karşılık, Allah'ın Kitabı ile hükmedeceğini söyleyerek,
muhsan olan kadına recm, muhsan olmayan gence de celd (sopa) ve sürgün cezası
vermiştir. Kur'an-ı kerimde, okunan bir ayet olarak recm ayeti mevcut
olmadığına göre, recm cezasını Allah'ın Kitabına bağlamak nasıl olmaktadır?
Ulemâ bu soruya birkaç şıkta cevap vermişlerdir:
1- Hadisteki,
"Kitap" tan murat; farz ve gerekliliktir. Yâni manâ; "aranızda
Allah'ın farz kıldığı ve gerekli kıldığı şekilde hükmedeceğim" demektir.
Nitekim bâzı âyetlerde "kitap", farz manâsında kullanılmıştır. Meselâ
bir ayette: "Size kısas farz kılındı" [Bakara 178] bir ayette
"Oruç size farz kılındı..."[Bakara 183] başka bir ayette de :
"Allah'ın size farzı...."[Nisa 24] Buyurulmaktadır.
2. Her ne kadar
Kur'anda recm lafzan mevcut değilse de icmâlen mevcuttur. "Sizden zina
eden iki kişiye eziyet edin"[Nisâ 16] anlamındaki âyette
"eziyet" recme de şâmildir.
3- Bir ayette:
"Kadınlarınızdan zina edenlere, bunu isbât edecek aranızdan dört şahit
getirin, şahitlik ederlerse ölünceye veya Allah onlara bir yol açana kadar
evlerde tutun."[Nisa 15] buyurulmaktadır.
Ayet, onlar için bir
yol açılacağını içermektedir. Bu yolda sünnetle açılmıştır. Nebiimiz (s.a.v.):
(Hükmü) Benden alın. Allah onlar için bir yol açmıştır. Bekâr bekar ile zina
ederse cezası yüz deynek ve bir yıl sürgündür. Evlenmiş olan, evlenmiş olanla
zina ederse cezası yüz deynek ve recmdir" buyurmuştur.
4- Recm âyeti, Kur'ân
ayetlerindendir. Onun metni neshedilmiştir, hükmü bakidir. Nitekim Hz.Ömer
(r.a) Allah; "Evli kadın ve evli erkek zina ederlerse onları
recmedin." ayetini indirdi. "Biz onu okurduk" demiştir.
Bu dört şık ayrı ayrı veya
birlikle ele alınınca, Rasulullah (s.a.v.)'in "Aranızda Allah'ın kitabı
ile hükmedeceğim" sözünün manâsı anlaşılır.
Hadis-i şerif hüküm
itibariyle hayli zengindir. Bir kısmı, daha önceki hadislerde de geçen bu
hükümleri özetlemek istiyoruz.